Egzekucja sądowa wynagrodzenia z umowy o pracę i umów cywilnoprawnych

Wynagrodzenie za pracę korzysta ze szczególnej ochrony prawnej przewidzianej przepisami kodeksu pracy. Zgodnie z art. 87 § 1 Kodeksu pracy (dalej: KP) z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu należności w postaci:

1) sumy egzekwowanej na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

2) sumy egzekwowanej na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne.

Zgodnie z art. 871 § 1 KP wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne

W przypadku potrąceń związanych z egzekucją sądową istnieją granice ich dokonywania. I tak w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych potrącanie może dotyczyć 3/5 wynagrodzenia, a w razie innych należności potrąceniu podlega 1/2 wynagrodzenia.

W przypadku wynagrodzenia otrzymywanego z umowy zlecenia i umowy o dzieło nie występuje taka ochrona. W przypadku tych umów cywilnoprawnych Komornik może co do zasady zająć całą należność wynikającą z takiej umowy.

Pewną ochronę przewiduje jedynie art. 833 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Jeżeli bowiem, świadczenie z umowy zlecenia jest świadczeniem powtarzającym się i utrzymuje się z niego zleceniobiorca, to w takim przypadku do egzekucji będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Z zarobionych pieniędzy można wówczas egzekwować tylko takie kwoty jak z wynagrodzenia za pracę. Należność z umowy o dzieło co do zasady nie będzie mogła być potraktowana jako świadczenie powtarzające się.

W przypadku umów cywilnoprawnych nie ma jednak ochrony w postaci określenia kwoty wolnej od potrąceń jak w przypadku minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, iż w najlepszym przypadku wynagrodzenie z tych umów będzie potrącane zawsze do wysokości 1/2 lub 3/5 niezależnie od jego wysokości.